Dotychczas w polskim systemie prawnym brakowało kompleksowej regulacji poświęconej ochronie sygnalistów. Projekt ustawy przyjęty przez Radę Ministrów ma zaimplementować dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Ustawa ma służyć ludziom ponoszącym ryzyko w imię troski o dobro wspólne.
Sygnalista to osoba zgłaszająca nieprawidłowości w związku z zatrudnieniem. To ktoś, kto alarmuje o naruszeniach prawa i ma do tego uzasadnioną podstawę.
Ustawa obejmie zarówno średnie i duże przedsiębiorstwa prywatne, mikro i małe przedsiębiorstwa działające w sektorze finansowym, jednostki sektora publicznego zatrudniające co najmniej 50 pracowników, jak i podmioty sektora publicznego,
z wyłączeniem urzędów lub jednostek organizacyjnych gminy liczącej mniej niż
10 000 mieszkańców.
Pracodawca będzie musiał opracować procedurę zgłoszeń wewnętrznych, która określi zasady przyjmowania takich zgłoszeń i stworzyć kanały do ich przyjmowania. Wewnętrzne systemy sygnalizowania ułatwią diagnozowanie nieprawidłowości w zakładzie pracy i pomogą eliminować niepokojące zdarzenia.
Sygnalistą będzie osoba, która zgłasza lub ujawnia publicznie informację
o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą – pracownik, zleceniobiorca, ale też między innymi – przedsiębiorca, wspólnik, członek organu osoby prawnej, podwykonawcy, wolontariusz.
Naruszenie prawa to działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa dotyczące między innymi:
- zamówień publicznych;
- usług, produktów i rynków finansowych;
- przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
- bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami;
- bezpieczeństwa transportu;
- ochrony środowiska;
- ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego;
- bezpieczeństwa żywności i pasz;
- zdrowia i dobrostanu zwierząt
- zdrowia publicznego;
- ochrony konsumentów;
- ochrony prywatności i danych osobowych
- bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych;
- interesów finansowych skarbu państwa Rzeczypospolitej Polskiej, jednostki samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej;
- rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym publiczno-prawnych zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych.
W związku z dokonaniem zgłoszenia przez sygnalistę, nie będzie go można pociągnąć do odpowiedzialności, w tym odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Dane osobowe sygnalisty, pozwalające na ustalenie jego tożsamości, nie podlegają ujawnieniu nieupoważnionym osobom, chyba że za wyraźną zgodą sygnalisty.